Η αορτική βαλβίδα συνιστά τον τελευταίο φραγμό πριν το οξυγονωμένο αίμα εξέλθει από την καρδιά και εισέλθει στην κυκλοφορία. Ουσιαστικά αποτελείται από τρεις πτυχές. Με την πάροδο των ετών σε ένα ποσοστό 2-4% των ανθρώπων εναποτίθεται ασβέστιο στις πτυχές της βαλβίδος με αποτέλεσμα την σκλήρυνση αυτών που οδηγεί σε περιορισμένη διάνοιξη της βαλβίδος.
Ο ασθενής με σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδος συνήθως διαμαρτύρεται για εύκολη κόπωση, προκάρδια δυσφορία, αίσθημα παλμών, συγκοπτικά επεισόδια, ενώ στα τελικό στάδιο της νόσου επέρχεται ο αιφνίδιος θάνατος.
Πρόκειται για καλοήθη μεν πάθηση αλλά με δυνητικά κακοήθη εξέλιξη καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με σοβαρού βαθμού στένωση διατρέχουν 2%/μήνα κίνδυνο για κάποια μείζονα επιπλοκή.
Ως παράγοντες κινδύνου για την πρόωρη εκφύλιση της βαλβίδος θεωρούνται:
- η δίπτυχη αορτική βαλβίδα
- ο ρευματικός πυρετός
- η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- η προηγηθείσα ακτινοβολία (όπως στα πλαίσια θεραπείας λεμφώματος)
- η ηλικία (>65 ετών)
Από την άλλη πλευρά, όταν η βαλβίδα ανεπαρκεί, δεν επιτυγχάνεται στεγανή σύγκλειση των πτυχών της , με αποτέλεσμα αίμα να παλινδρομεί και αντιστοίχως να μειώνεται η ποσότητα του αίματος που εξωθείται στη συστηματική κυκλοφορία. Ο ασθενής συνήθως αναφέρει εύκολη κόπωση, οιδήματα κάτω άκρων και αρρυθμίες.
Ως αιτιολογικοί παράγοντες για την εκδήλωση της νόσου θα μπορούσαν να θεωρηθούν:
- οι συγγενείς καρδιοπάθειες
- ο ρευματικός πυρετός
- η ενδοκαρδίτιδα
- το σύνδρομο Marfan
- η αρτηριακή υπέρταση
- ο τραυματισμός
Η αντιμετώπιση των ανωτέρω δύο νοσολογικών οντοτήτων επιτυγχάνεται ενδοσκοπικά. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η πάσχουσα βαλβίδα αφαιρείται και αντικαθίσταται από προσθετική βαλβίδα, καθώς παγκοσμίως η επιδιόρθωση της αορτικής βαλβίδος συνιστάται σε ελάχιστους και προσεκτικά επιλεγμένους ασθενείς και σε συγκεκριμένα Κέντρα Αναφοράς.
Υπάρχουν δύο τύποι προσθετικών βαλβίδων με τις οποίες δύναται να αντικατασταθεί η πάσχουσα βαλβίδα: οι βιολογικές που είναι φτιαγμένες από βόειο περικάρδιο και έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν απαιτούν αντιπηκτική αγωγή αλλά έχουν συγκεκριμένο προσδόκιμο ζωής (>15 έτη) και οι μεταλλικές βαλβίδες που είναι κατασκευασμένες από τιτάνιο και έχουν το πλεονέκτημα ότι διαρκούν για πάντα αλλά απαιτούν δια βίου αντιπηκτική αγωγή (Sintrom).
Η επιλογή του τύπου της βαλβίδος γίνεται με απόλυτο σεβασμό στην προτίμηση του ασθενούς, μετά από επαρκή ωστόσο ενημέρωση του.